chwała bohaterom, czyli o Lisie-Kuli słów kilka, a nawet więcej

Kiedy jechałam do Rzeszowa, miałam w planach, jak już wcześniej wspominałam, wizytę na Starym Cmentarzu (najstarszej zachowanej nekropolii miasta) i spacer 'śladami', czyli po starówce. Ale najpierw poszłam na cmentarz Pobitno, gdzie  mam rodzinę i gdzie chciałam zobaczyć i obfotografować jeszcze grób Lisa-Kuli.

Leopold Lis-Kula, to postać fascynująca i to podwójnie - jako bohater, jeden z najzdolniejszych i najmłodszych przy tym dowódców Legionów, i jako człowiek-legenda, której tzw. etos trwa do dziś. 

Żołnierz na cokole na zdjęciu powyżej, to on,

 "ponad zwykłą miarę uzdolniony i wartościowy oficer, znakomity, niezwykłą obdarzony intuicją bojową dowódca, świetny instruktor, doskonale opanowujący ducha i formę wojskową. Bogaty, rycerski charakter, bezgranicznym zaufaniem i przywiązaniem cieszący się u wszystkich podkomendnych. Świetlana postać, promieniująca siłą charakteru, zacnością duszy i bogactwem talentów", jak czytamy na stronie IPN. 
Kiedy wrzucicie nazwisko do internetu, wyskoczą wam nagłówki - dzielny chłopiec Piłsudskiego, najmłodszy pułkownik Piłsudskiego, heros II RP, bohater Niepodległej, bohater o gorejącym sercu, wybrańcy bogów umierają młodo, etc. 
Rzeczywiście, był młody, zdolny, lubiany i z charyzmą, skuteczny bardzo i legendarny już za życia. Kiedy zmarł wskutek ran odniesionych w bitwie, jego pogrzeb stał się wielką manifestacją patriotyczną.

"Ciało „Lisa” przewieziono z Torczyna, przez Włodzimierz Wołyński i Lublin, do Warszawy. 

13 marca 1919 r. w stołecznym kościele garnizonowym na ul. Długiej została odprawiona uroczysta msza św. za duszę bohatera. Na placu Saskim trumnę z jego ciałem mieszkańcy stolicy powitali w patriotycznej manifestacji. (...)

Przemawiali przedstawiciele władz II Rzeczypospolitej i Wojska Polskiego. Dębową trumnę złożono na lawecie armatniej. Orszak pogrzebowy wyruszył w kierunku Dworca Wiedeńskiego. Na czele pochodu kroczyły dwa szwadrony ułanów i dwie kompanie piechoty, dalej orkiestra wojskowa; przed trumną duchowieństwo na czele z biskupem polowym WP ks. Stanisławem Gallem. Za lawetą rodzina, oficerowie różnych szarż. Pochód zamykały dwie baterie artylerii. Wśród wielu wieńców i wiązanek kwiatów trumnę zdobił także ten od Naczelnika Państwa z napisem na szarfie:

„Memu dzielnemu chłopcu – Józef Piłsudski”.

Nazajutrz, 14 marca 1919 r., specjalny pociąg odjechał do Rzeszowa przez Kraków. Na krakowskim dworcu oddano bohaterowi honory wojskowe oraz odprawiono modły żałobne. Jeszcze tego dnia Leopold Lis-Kula powrócił do rodzinnego Rzeszowa. Ostatnie pożegnanie, na które przybył prawdopodobnie cały Rzeszów, odbyło się 16 marca po południu. Po mszy św. pogrzebowej w kościele studenckim pw. Świętego Krzyża ks. kapelan Stanisław Żytkiewicz poprowadził orszak żałobny na cmentarz Pobitno.

Kondukt pogrzebowy, złożony z różnych formacji wojskowych, duchowieństwa, przedstawicieli władz i urzędów, nauczycieli, uczniów i społeczności Rzeszowa był wielką manifestacją patriotyczną. Skromna mogiła tonęła w wieńcach i kwiatach, na jednej z szarf towarzysze z Komendy Naczelnej nr 3 POW napisali:

„Temu, którego nikt nie zwyciężył”.

(Jacek Magdoń, "Leopold Lis-Kula")

Szybko rozwinął się kult Lisa; pisano o nim piosenki, nazywano jego imieniem szkoły i ulice, a nawet... pociąg pancerny:) Został patronem 23 Pułku Piechoty, a w 1932 r. wystawiono mu pomnik, autorstwa Edwarda Wittiga, który stał się miejscem manifestacji patriotycznych i uroczystości rocznicowych. 

W czasie II wojny pomnik został przez Niemców zniszczony, a po wojnie, jak łatwo się domyślić, nikt o Lisie-Kuli nie chciał pamiętać, aż do roku 1989, kiedy to powstał komitet odbudowy, który doprowadził do powstania repliki pomnika. Ciekawostka - z oryginału zachowała się ponoć głowa, którą można oglądać w muzeum rzeszowskim. 
Współcześnie kult odżywa - pod pomnikiem odbywają się uroczystości harcerskie i te z okazji świat narodowych, jest to też miejsce spotkań nowych związków strzeleckich, wreszcie powstał szlak im. Leopolda Lisa-Kuli, na trasie Kosina-Rzeszów, którego pomysłodawcą jest, jak czytam na wikipedii,

"Podkarpacki Oddział Związku Piłsudczyków (organizacja, której celem jest kultywowanie tradycji piłsudczykowskiej i niepodległościowej oraz wychowanie patriotyczne i proobronne młodzieży). Na szlaku organizowane są cykliczne rajdy, które łączą cele edukacyjno-wychowawcze ze sportowo-sprawnościowymi. Marszom, które mają propagować nowoczesny patriotyzm i zagadnienia obronności, towarzyszą konkursy historyczne, koncerty okolicznościowe, pogadanki historyczne, wspomnienia krewnych płk L. Lisa-Kuli, zawody sportowe. W imprezie bierze udział młodzież szkolna, strzelecka, harcerze, wychowawcy i turyści. Organizowane są także rajdy rowerowe".

I tu pytanie się nasuwa, czy sam bohater, człowiek nie tylko zdolny, ale i ponoć skromny, byłby tym wszystkim zachwycony...

cdn;

P.S.

  A tu można posłuchać audycji na temat